Thanh Lam Nguyen

Những ngày cuối tháng 9, nếu rời Moscow đi về hướng đông theo quốc lộ M-7, qua khu nhà tù nổi tiếng Tsentral ở Vladimir rồi rẽ về phía bắc, bạn sẽ ngơ ngẩn ngắm những cánh đồng bát ngát hai bên đường. Những hàng cây lá ngả dần sang màu vàng quyến rũ theo hướng đi của bạn. Con đường xuyên qua đồng lúa sẽ dẫn bạn đến một thị trấn nhỏ dịu êm như tên gọi của mình - Suzdal.
Là một trong tám thành phố cổ thuộc Vành đai Vàng nổi tiếng của Nga, Suzdal được nhắc đến từ thế kỷ 12, khi nơi đây từng là thủ đô của một công quốc hùng mạnh thuộc vùng Đông-Bắc Nga. Nếu rảo bước đi dạo dọc theo những con phố tĩnh lặng nhòa bóng cây lúc chiều buông, bạn sẽ khó tin được bao lần vó ngựa của các đoàn quân Mông cổ - Tacta và Nga đã dồn bước qua đây.

Ngày cũng như đêm, Suzdal bây giờ yên bình và thanh thản như một giấc ngủ ngon. Nền trời bình minh và hoàng hôn làm nổi bật những mái vòm củ hành và vát nhọn của các nhà thờ, tháp chuông và tu viện cổ. Những ráng nắng sớm chiều chấp chới trên mặt sông Kamenka chảy êm ả quanh theo các rặng cây lúp xúp. Ở Nga không nơi đâu còn có mật độ các kiến trúc cổ dày đặc như nơi đây. Thị trấn nhỏ chưa đến chín ngàn dân nhưng có đến hơn hai trăm công trình tôn giáo được xây dựng từ nhiều thế kỷ trước và bây giờ vẫn ngày ngày rạng rỡ lúc ban mai rồi lại man mác trong sương đêm. Dường như cả lịch sử ngàn năm ngọt ngào và cay đắng của nước Nga xưa được cô lắng lại trên mảnh đất vẻn vẹn 15 km2 này.

Bạn nên đến Suzdal khi chớm sang thu. Lúc đó cả mây trời mênh mang và những cánh đồng vàng ươm gốc rạ trải dài ngút mắt sẽ ôm bạn vào lòng. Những mái nhà thờ nhấp nhô trên nền những hồi chuông ngân nga lúc 5 giờ chiều ở tu viện Spass-Efimiv sẽ đem lại cho bạn vị ngọt của quá khứ. Làn sương đêm dưới vòm cây bên đường đủ lạnh để cho bạn thấy cô đơn và muốn có thêm ai đó trong đời. Rồi sáng mai ra những triền cây miên man lá vàng chen lá đỏ sẽ xôn xao tiễn bạn rời xa.